Adaptogeny: czym są? Jak wybrać dla siebie i jak stosować?
Czym są adaptogeny?
Adaptogeny to wyjątkowe rośliny, które są skuteczne w utrzymywaniu homeostazy organizmu i budowania odporności. To naturalne stymulanty zdrowia i dobrego samopoczucia.
Rodzaje adaptogenów
Wśród najbardziej skutecznych adaptogenów można wskazać następujące indyjskie zioła, z których każde dodatkowo wykazuje działanie kierunkowe:
- Ashwagandha - wspiera organizm w lepszym radzeniu sobie ze stresem, dodaje energii, reguluje gospodarkę hormonalną, wspiera płodność mężczyzn.
- Tulsi - działa przeciwzapalnie, przeciwwirusowo i wspomaga układ odpornościowy oraz oddechowy. Ma działanie uspokajające, przyjmowana wieczorem ułatwia zasypianie.
- Gotu Kola - poprawia pamięć, koncentrację i zdolności poznawcze.
- Shatavari - wspomaga układ hormonalny, szczególnie u kobiet.
- Moringa- roślina o silnych właściwościach przeciwutleniających, wspomagająca układ odpornościowy i pomagająca utrzymać odpowiedni poziom glukozy we krwi.
- Brahmi - poprawia funkcje poznawcze, pamięć i umiejętność koncentracji.
Mechanizm działania adaptogenów
Mechanizm działania adaptogenów polega na wpływie na różne układy i narządy w organizmie, takie jak układ nerwowy, hormonalny czy odpornościowy. Adaptogeny wpływają na poziom hormonów stresu, takich jak kortyzol, oraz na wydzielanie neuroprzekaźników, takich jak serotonina czy dopamina. Dzięki temu adaptogeny pomagają organizmowi radzić sobie ze stresem, poprawiają nastrój, koncentrację i ogólną wydolność organizmu.
Adaptogeny działają holistycznie, czyli wpływają na różne aspekty funkcjonowania organizmu, a nie tylko na jeden konkretny układ czy narząd, ale również wspierają psychikę. Kiedy wprowadzamy do diety adaptogen np. ashwagandhę czy tulsi, możemy poczuć na przykład pozytywne zmiany w procesie trawienia, wypróżniania itp. (Ten efekt może różnić się u różnych osób). Dzięki temu adaptogeny są wszechstronnym wsparciem dla zdrowia i dla dobrego samopoczucia.
Kiedy warto stosować adaptogeny?
Adaptogeny są skutecznym rozwiązaniem dla osób pragnących zapobiegać i leczyć zaburzenia wywołane stresem. Ich zastosowanie jest szerokie i obejmuje wspieranie leczenia depresji, lęku, chronicznego zmęczenia, a także cukrzycy i infekcji. Ponadto, adaptogeny mogą wspierać zdrowie skóry, serca oraz regulować nadciśnienie. Są również pomocne w walce z przewlekłymi stanami zapalnymi i chorobami autoimmunologicznymi, oferując naturalne wsparcie w utrzymaniu ogólnego zdrowia i równowagi organizmu.
Adaptogeny: dla kogo są wskazane i kto powinien ich unikać?
Adaptogeny wskazane są dla osób, które chcą poprawić swoje zdrowie i odporność, zredukować stres, zwiększyć wydolność fizyczną i psychiczną czy wspomóc układ nerwowy. Mogą być stosowane przez sportowców, osoby pracujące umysłowo, a także przez osoby starsze w celu poprawy ogólnej kondycji organizmu. Osoby z alergiami na składniki adaptogenów, kobiety w ciąży, karmiące piersią oraz osoby przyjmujące leki, które mogą wchodzić w interakcje z adaptogenami, powinny skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji.
Jak przyjmować adaptogeny?
Wprowadzenie adaptogenów do codziennej suplementacji może przynieść wiele korzyści, takich jak poprawa funkcji poznawczych, wsparcie układu nerwowego czy zwiększenie wydolności fizycznej i psychicznej.
Adaptogeny w proszku czy w kapsułkach?
Adaptogeny są dostępne w różnych formach suplementacji, takich jak tabletki czy kapsułki. Wybór odpowiedniej formy zależy od indywidualnych preferencji oraz celów suplementacji. Porównując te dwie formy, można zauważyć pewne różnice:
- Zioła w proszku - najprostsza forma ziół o najłagodniejszym działaniu. Można spożywać je w połączeniu z miodem lub ghee (masłem klarowanym), ale również można przygotowywać z nich napary czy herbatki, dodawać do potraw.
- Kapsułki - zapewniają lepszą biodostępność składników, są łatwe do połknięcia i mogą być łatwiej przyswajalne przez organizm.
- Soki ajurwedyjskie - ich zaletą jest to, że przygotowywane są ze świeżych roślin i owoców.
Co to są ekstrakty standaryzowane?
Adaptogeny występują też w postaci ekstraktów standaryzowanych. Przy procesie standaryzacji wykonuje się nie tylko badanie na zawartość składników aktywnych, ale również ocenę czystości surowca.
W tym przypadku ważna dla konsumenta jest informacja na opakowaniu DER (ang. Drug Extract Ratio) – wskaźnik ilości surowca roślinnego do ilości otrzymanego przetworu roślinnego (w formie np. kapsułki). Jego podanie ma na celu umożliwienie porównania produktów zawierających tę samą substancję, ale otrzymywanych w różny sposób (np. ekstrakty o różnym stopniu zagęszczenia).
Przykładowo DER 6:1 oznacza, że z 6 gramów surowca (rośliny lub części rośliny) uzyskano 1 gram ekstraktu. To ważne, aby zrozumieć jak zagęszczone są składniki aktywne adaptogenów. Bardziej zagęszczone suplementy ziołowe w postaci ekstraktu standaryzowanego będą wykazywać się silniejszym działaniem i wyraźniejszym i szybszym efektem.
Najpopularniejsze adaptogeny: dlaczego zyskują na popularności?
Wśród najskuteczniejszych adaptogenów na rynku można wymienić takie rośliny jak ashwagandha, gotu kola, moringa czy tulsi. Zyskują one na popularności dzięki swoim szerokim właściwościom prozdrowotnym, takim jak redukcja stresu, poprawa koncentracji, wzrost wydolności fizycznej czy wsparcie układu odpornościowego. Ponadto, adaptogeny są coraz częściej wykorzystywane jako alternatywa dla syntetycznych leków i suplementów, co przyczynia się do ich rosnącej popularności.
Bezpieczeństwo stosowania adaptogenów
Chociaż adaptogeny są naturalnymi suplementami, istnieją pewne przeciwwskazania oraz skutki uboczne, które warto znać przed rozpoczęciem suplementacji.
Adaptogeny z ashwagandhą: korzyści i potencjalne ryzyko
Adaptogeny z ashwagandhą są jednymi z najbardziej popularnych na rynku. Ashwagandha posiada wiele korzyści zdrowotnych, takich jak redukcja stresu, poprawa koncentracji, wzrost wydolności fizycznej czy wsparcie układu odpornościowego. Może wpływać na działanie niektórych leków, takich jak leki przeciwcukrzycowe, leki przeciwnadciśnieniowe czy leki przeciwzakrzepowe. Przed rozpoczęciem suplementacji warto skonsultować się z lekarzem, jeśli przyjmujemy inne leki.