Shatavari: zioło ajurwedyjskie dla równowagi hormonalnej i dobrostanu kobiet

Wstęp

Kobiecy cykl życia składa się z różnych etapów, z których każdy przynosi głębokie zmiany fizyczne i psychologiczne. Pierwszym znaczącym momentem w życiu każdej kobiety jest menarche, czyli początek menstruacji. Termin ten pochodzi z języka greckiego, gdzie men oznacza miesiąc, a arkhe początek.

Pierwsza menstruacja, czyli menarche, jest uznawana za ważny punkt zwrotny, który jest regulowany przez szyszynkę – maleńki gruczoł w kształcie łzy, ukryty głęboko w mózgu. Szyszynka odpowiada za produkcję melatoniny, hormonu regulującego nasz rytm dobowy. Badania wskazują, że poziom melatoniny ma również wpływ na cykl menstruacyjny oraz początek menstruacji¹². Współcześnie, średni wiek wystąpienia menarche to około 12-13 lat, choć w przeszłości wynosił on około 17 lat³. Zmiana ta może być związana z ekspozycją na sztuczne światło oraz nowoczesną dietą, które wpływają na funkcjonowanie szyszynki i tym samym na wcześniejszy początek menstruacji.

Po menarche kobieta przechodzi przez okres, w którym ma cykle menstruacyjne. Ten cykl życia kobiety nie ogranicza się jednak tylko do możliwości reprodukcji; to również okres realizowania innych celów związanych z prowadzeniem domu czy rozwojem kariery.

Kolejnym ważnym etapem w życiu kobiety jest menopauza, naturalny proces, który zazwyczaj rozpoczyna się około 50. roku życia. Menopauza oznacza koniec menstruacji, a tym samym zakończenie okresu płodności. Jednakże przejście do menopauzy, znane jako perimenopauza, może rozpocząć się nawet 3 do 10 lat wcześniej. Zrozumienie i świadomość własnego cyklu menstruacyjnego mogą wspierać łagodniejsze przejście do menopauzy oraz pomóc w utrzymaniu równowagi hormonalnej na każdym etapie życia⁴.

Co to jest Shatavari?

Shatavari, znane także jako szparag lekarski, to zioło o bogatej historii stosowania w ajurwedzie. Nazwa „Shatavari” dosłownie oznacza „kobieta z tysiącem mężów”, co wskazuje na jego tradycyjne zastosowanie jako toniku dla układu rozrodczego kobiet. Roślina ta odgrywa kluczową rolę w tonizowaniu i wspieraniu kobiecego organizmu, począwszy od menarche (pierwszej miesiączki), przez całe życie reprodukcyjne, aż po menopauzę.

Shatavari – korzyści zdrowotne

Równowaga hormonalna i wsparcie układu rozrodczego

Shatavari jest cenione za swoje właściwości harmonizujące układ hormonalny. W ajurwedzie roślina ta jest stosowana na każdym etapie cyklu menstruacyjnego – wspiera regularność menstruacji, łagodzi dolegliwości związane z PMS (zespołem napięcia przedmiesiączkowego) oraz działa kojąco na układ rozrodczy. W trakcie menopauzy Shatavari pomaga złagodzić uciążliwe objawy, takie jak uderzenia gorąca, drażliwość, problemy z pamięcią oraz suchość, wspierając jednocześnie krążenie i funkcjonowanie układu nerwowego.

Wsparcie płodności i laktacji

Shatavari jest również uznawane za potężny tonik wspierający płodność. Dzięki swoim właściwościom nawilżającym i regenerującym, Shatavari wspiera zdrowie jajników oraz równowagę hormonalną, co jest kluczowe dla płodności. Ponadto, po porodzie zioło to jest często stosowane w celu wspomagania laktacji, zwiększając produkcję mleka oraz poprawiając jego jakość.

Budowanie ojas – esencji odporności i witalności

Ojas to koncepcja ajurwedyjska odnosząca się do esencji odporności, witalności, siły życiowej i jakości snu. Shatavari jest znane ze swojego działania budującego ojas, co przyczynia się do ogólnego wzrostu odporności organizmu, poprawy jakości snu i ogólnego samopoczucia. Regularne stosowanie Shatavari może więc pomóc w zwiększeniu energii życiowej, redukcji stresu oraz wzmocnieniu układu immunologicznego.

Inne właściwości Shatavari

Działanie przeciwutleniające i przeciwstresowe

Shatavari jest bogate w przeciwutleniacze, które chronią organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Badania wykazały, że suplementacja Shatavari może poprawić obronę antyoksydacyjną organizmu, zwiększając aktywność enzymów antyoksydacyjnych i zmniejszając uszkodzenia oksydacyjne. Ponadto, Shatavari wspiera produkcję substancji chemicznych w mózgu, które mają działanie przeciwlękowe, przeciwstresowe i antydepresyjne. Dlatego shatavari może być naturalnym wsparciem w okresach obciążenia psychicznego.

Działanie wspierające układ trawienny

Shatavari wykazuje zdolność łagodzenia problemów żołądka, poprzez wzmacnianie mechanizmów ochronnych śluzówki, zwiększa wydzielanie śluzu i jego lepkość, co pomaga chronić ściany żołądka przed uszkodzeniem.

Działanie przeciwdrożdżakowe i wspierające odporność

Asparagus racemosus wykazuje działanie przeciwgrzybicze, w tym przeciwko drożdżakom z rodzaju Candida. Badania wykazały, że ekstrakty z Shatavari mają wysoką aktywność przeciwdrobnoustrojową, porównywalną do flukonazolu – powszechnie stosowanego leku przeciwgrzybiczego. Co więcej, Shatavari wspiera układ immunologiczny, stymulując komórki odpornościowe i zwiększając odporność organizmu w stanach normalnych oraz przy obniżonej odporności.

Klasyfikacja ajurwedyjska Shatavari

Shatavari jest ziołem, które w ajurwedzie klasyfikowane jest według różnych właściwości:

• Smak (Rasa): Gorzka, słodka
• Energia (Virya): Chłodząca
• Efekt po trawieniu (Vipaka): Słodka
• Jakość (Guna): Oleisty, ciężki
• Wpływ na dosze (Dosa): Zmniejsza poziom Vata i Pitta, zwiększa Kapha
• Tkanki (Dhatu): Działa na wszystkie tkanki
• Kanały (Srota): Wpływa na układ trawienny, układ rozrodczy kobiet oraz układ oddechowy

Dzięki tym właściwościom Shatavari jest uważane za zioło, które nawilża i chłodzi organizm, co jest szczególnie korzystne dla kobiet o typie Pitta, które mogą doświadczać nadmiaru ciepła, drażliwości czy stanów zapalnych.

Jak stosować Shatavari od Sattva?

Shatavari marki Sattva jest dostępne w formie wegańskich kapsułek. Jest to bardzo prosta i wygodna forma. Jedna kapsułka dziennie przyjmowana regularnie w czasie posiłku pozwala poczuć pozytywny efekt w ciągu 1-2 tygodni (choć ten czas może się różnić u poszczególnych osób).

Podsumowanie

Shatavari to zioło o wszechstronnych właściwościach, które odgrywa kluczową rolę w wspieraniu zdrowia i dobrostanu kobiet. Jego zdolność do harmonizowania równowagi hormonalnej, wspierania układu rozrodczego, a także budowania ojas, czyni je niezastąpionym elementem ajurwedyjskiej apteczki. Shatavari jest idealnym wyborem dla kobiet na każdym etapie życia, które pragną zadbać o swoje zdrowie w sposób naturalny i zgodny z ajurwedyjską tradycją.

Przypisy

1. Sizonenko PC. "Physiology of puberty." J Endocrinol Invest. 1989;12(8 Suppl 3):59-63.
2. Barron ML. "Light exposure, melatonin secretion, and menstrual cycle parameters: an integrative review." Biol Res Nurs. 2007;9(1):49-69. doi:10.1177/1099800407303337.
3. Bobby Clennell. The Woman's Yoga Book, p. 9.
4. Christine R. Page. The Healing Power of the Sacred Woman: Healthy, Creativity and Fertility for the Soul, Chapter 6, Moon Time.
5. Malviya N, Jain S, Gupta VB, Vyas S. "Recent Studies on Phytoestrogens in the Management of Menopausal Symptoms." International Journal of Pharmaceutical Sciences and Research, 2011; 2(3): 542-548.
6. Rai S, Wahile A, Mukherjee K, Saha BP, Mukherjee PK. "Antioxidant Activity of Asparagus racemosus Willd." Indian Journal of Experimental Biology, 2005; 43(9): 835-841.
7. Sharma V, Chauhan NS, Dixit VK. "Effect of Asparagus racemosus on Depression and Anxiety Symptoms in Postmenopausal Women: A Randomized, Double-blind, Placebo-controlled Study." Journal of Ethnopharmacology, 2011; 135(1): 118-122.
8. Uma B, Prabhakar K, Rajendran S. "Anticandidal Activity of Asparagus racemosus." Indian Journal of Pharmaceutical Sciences, 2009.
9. Sharmaa, Punita, et al. "A Unique Immuno-Stimulant Steroidal Sapogenin Acid from the Roots of Asparagus racemosus." Steroids, 2011.